فیلر گیری چیست و چه زمانی باید انجام شود؟
نرم کننده کلاچ مبتکران, یک انتخاب شایسته
فیلر گیری چیست و چه زمانی باید انجام شود؟
بعد از شروع به کار کردن پیشرانه، چون جنس تمامی قطعات از فلز است، بهصورت عادی بعد از گرمشدن،
مقداری منبسط میشوند. بهطورکلی تمامی فلزات این خاصیت را دارند و بسته به جنس و نوع آلیاژ،
طول این انبساط متغیر است. در پیشرانهها، چون افزایش دما امری اجتنابناپذیر است، بنابراین باید
برای تغییر طول ایجادشده راه چارهای اندیشیده میشد.یکی از اصلیترین قسمتهایی که تغییر طول
در اثر افزایش دما میتواند مستقیماً روی آن تأثیر بگذارد، سوپاپها هستند.این افزایش طول باعث ساییدگی و خراب شدن سطح استکانیها نشود.
این عمل را که با استفاده از یک وسیله فلزی به نام فیلر که سختی آن از سختی فلزات مورد استفاده در
استکانی سوپاپ کمتر است انجام میشود. نظر به اینکه نوع قرارگیری سوپاپ در پیشرانههای مختلف باهم
متفاوت است، روش و اندازه فیلرگیری هم در هر پیشرانه با دیگری تفاوت دارد.
بهعنوانمثال، در پیشرانههایی که میلسوپاپ مستقیماً به سر استکانی ضربه میزند،
برای فیلر کردن باید فاصله بین بادامک و سر استکانی را درحالیکه بادامک کاملاً به سمت پایین آمده است
اندازهگیری کرد، ولی در پیشرانههایی که از اسبک برای باز و بسته کردن سوپاپ استفاده میکنند،
باید برای فیلرگیری، اسبک را در حالت قیچی(فنر کاملاً فشرده) قرارداد و سپس فاصله اسبک مقابل را با
سوپاپ فیلر کرد. در فیلرگیری باید توجه داشت که عدد فیلر سوپاپ هوا همیشه کمتر از سوپاپ دود است.
اهمیت فیلر گیری
در یک موتور چهار زمانه زمان دقیق باز و بسته شدن سوپاپ بسیار مهم است و تاثیر بسزایی در کارکرد و
راندمان موتور دارد . زیاد بودن خلاصی سوپاپ به معنای دیرتر باز شدن سوپاپ و کم بودن خلاصی سوپاپ به معنای
بسته شدن دیرتر سوپاپ است . زیاد بودن خلاصی یا شل بودن سوپاپ علاوه بر تاثیر منفی بر کارکرد موتور باعث
ایجاد سر و صدای اضافی موتور نیز میگردد. خلاصی سوپاپ باعث میشود سوپاپ هنگام بسته شدن مخصوصا در
دور بالا کاملا در جای خود قرار گرفته و از خروج قدرت حاصل از نیروی احتراق به خارج از محفظه احتراق جلوگیری کند
در صورت کم بودن خلاصی یا سفت بودن سوپاپها مقداری از فشار حاصل احتراق به بیرون راه پیدا کرده و
موجب داغ کردن موتور در سربالایی ها میشوند
چه زمانی فیلر گیری لازم است؟
در گذشته به دلیل استفاده از آلیاژهای نه چندان مرغوب در سیت (نشیمنگاه) سوپاپ و دیگر متعلقات سوپاپ
مانند انگشتی و میل تایپیت، فیلر گیری بصورت دوره ای انجام میشد. در اتومبیل های امروزی علاوه بر حذف بسیاری
از متعلقات سوپاپ، در ساخت قطعات سرسیلندر از آلیاژهای بادوام تری استفاده میشود. بدین ترتیب میتوان گفت
بجز در موارد استثنا مانند اتومبیل های گاز سوز اتومبیل در شرایط کارکرد عادی نیازی به فیلرگیری ندارد.
در صورت باز شدن سرسیلندر و تعویض سوپاپ ها بهتر است علاوه بر فیلرگیری اولیه که بعد از تعمیر انجام میشود،
خلاصی سوپاپ ها یا فیلر گیری مجددا بعد از هزار کیلومتر بدست متخصص انجام شود.
مشخصه فیلر گیری خوب
با توجه به شرایط کارهای تعمیراتی و یادگیری تجربی امور تعمیرات ممکن است فیلر گیری به درستی انجام نشده باشد.
بعضی از تعمیرکاران بدون توجه به استاندارد های کارخانه سازنده برای تنظیم سوپاپ همه اتومبیل ها از یک
یا دو فیلر استفاده میکنند. همچنین ممکن است شرایط فیلر گیری مانند دما و تایمینگ بدرستی رعایت نشود.
از مشخصه های فیلرگیری خوب صدای نرم و یکدست سوپاپ ها و خروجی نرم و یکنواخت اگزوز است.
خلاصی صحیح سوپاپ همواره باعث وجود صدایی (تیک تیک) ریز و منظم میشود. قطع شدن کامل صدای سوپاپها
(بجز موتورهای دارای استکانی اتوماتیک و تنظیم دستی) نشانه سفت بودن تنظیم سوپاپ است.
در هنگام سفت بودن سوپاپ ها خروجی اگزوز همانند ریتارد دلکو در اتومبیل های کاربراتوری خشن و
پس زننده می شود. در صورتی که فیلر گیری بعصی از سوپاپها سفت تر و بعضی شل تر باشد،
خروجی اگزوز و صدای سوپاپها نیز بصورت سیکل منظم دچار نوسان می شود.
اشتباه فیلر تابستانی و زمستانی
از گذشته فیلرگیری فصلی یا باصطلاح تابستانی و زمستانی بین رانندگان و تعمیرکاران رواج داشته است .
این عمل اشتباه نیز همانند باز کردن ترموستات در فصل تابستان از مقایسه موتور با انسان در شرایط گرما
و سرما سرچشمه گرفته است . موتور اتومبیل بعلت وجود ترموستات در تابستان و زمستان پیوسته در دمای ثابتی
کار میکند و تغییر دادن میزان خلاصی سوپاپ در فصول مختلف امری غیر علمی و غلط محسوب میشود.
آچار فیلرگیری
آچار فیلرگیری یک آچار دارای صفحات فلزی با ضخامت های متفاوت بر اساس میلی متر یا اینچ
می باشد که کم ترین واکنش را نسبت به تغییر دما دارد.اندازه گیری ها بر اساس صدم میلی متر
و یا هزارم اینچ روی آچار فیلر درج شده اند.آچار فیلر اندازه های کم تر از یک میلی متر را اندازه
گیری می کنند و در انواع کاردی،چاقویی و سوزنی در بازار یافت می شوند.
نکات لازم برای فیلر گیری موتور
۱- شناخت سوپاپها برای فیلر گیری
۲- مقدار لقی و فاصله مجازی که باید برای سوپاپها با فیلر میزان کنیم بدست اورده باشیم
۳- دانستن مقدار لقی بسته به دستور کارخانه در حالت سرد یا گرم برای فیلر گیری موتور ماشین ضروری است
۴- شناخت احتراق سیلندر های مورد نظر برای فیلر گیری از راههای مختلف
۵- اماده کردن فیلر با شناخت نوع ماشین و تبدیل فیلر
منبع: میزان
نرم کننده کلاچ مبتکران, یک انتخاب شایسته
اگر شمع خودرو را عوض نکنیم چه اتفاق می افتد؟